Σχετικά με τη δουλειά μας στις γυναίκες

Ρούλα Χαλάτση
Μέλος ΤΕ Πόλης Καρδίτσας

Σχετικά με το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα, πέρα από τις διαπιστώσεις στη Θέση 59, που συμφωνώ απόλυτα, νομίζω ότι πιθανόν χρειάζεται επαναδιατύπωση το σημείο στη σελ. 71 που λέει: «Με ευθύνη των κομμουνιστριών μπορεί να εξασφαλιστεί κοινή δράση και επικοινωνία της ΟΓΕ με το ταξικά προσανατολισμένο συνδικαλιστικό κίνημα, με τους μαζικούς φορείς των βιοπαλαιστών της υπαίθρου». Νομίζω ότι η ευθύνη πρέπει να είναι αμφίδρομη, δηλαδή όχι μόνο «με ευθύνη των κομμουνιστριών αλλά και των κομμουνιστών να εξασφαλίζεται η κοινή δράση».

Η εμπειρία δείχνει ότι όπου δεν πετυχαίνεται αυτό ή πετυχαίνεται - σχεδόν πάντα - λειψά. Και αν επιτευχθεί, θα είναι σε επίπεδο κορυφής (διοικητικών συμβουλίων ή υπεύθυνων για τον τομέα αυτό στελεχών του μαζικού κινήματος). Δεν θα αφορά αυτό που ονομάζουμε βάση, ούτε καν μέλη των ΔΣ. Το κυριότερο θα είναι ευκαιριακό π.χ. απεργία, κινητοποίηση, 8 Μάρτη. Φυσικά οι ευθύνες είναι επιμερισμένες και στις δύο πλευρές, δηλαδή και τα στελέχη του γυναικείου κινήματος και του συνδικαλιστικού ή λαϊκού κινήματος γενικότερα.

Μεγαλύτερες δυσκολίες υπάρχουν όταν μιλάμε για την ύπαιθρο. Οι σύλλογοι και ομάδες της ΟΓΕ έχουν πολύ μικρή ή σχεδόν ανύπαρκτη σύνδεση, όπως εμείς την εννοούμε και περιγράφεται πολύ σωστά και ολόπλευρα στη Θέση 59, με το αγροτικό κίνημα.

Είναι γνωστό ότι υπάρχουν δυσκολίες στη συγκρότηση και λειτουργία των αγροτικών συλλόγων. Ομως εμείς αναφερόμαστε σε υπαρκτούς αγροτικούς συλλόγους, που υπάρχουν σε πολλά χωριά με δράση και συμμετοχή στο κίνημα. Μιλάμε για το αγροτικό κίνημα στην ολότητά του.

Ακόμα κι αν υπάρχουν αιτήματα στο πλαίσιο πάλης του, που αφορούν γυναίκες (π.χ. όρια συνταξιοδότησης κ.λπ.), είναι προϊόν επεξεργασίας της ηγεσίας του κινήματος και δεν «ζυμώνονται» στη βάση.

Οι δίαυλοι επικοινωνίας με τους αγροτικούς συλλόγους, επιτροπές αγώνα κ.λπ. των συλλόγων ή ομάδων της ΟΓΕ είναι εξαιρετικά δύσκολοι. Αποτέλεσμα, ενώ η ΟΓΕ έχει ικανό αριθμό ομάδων και συλλόγων στην ύπαιθρο και υπάρχει αυξητική τάση δημιουργίας και άλλων, ενώ οι γυναίκες που τις συγκροτούν στην πλειοψηφία τους είναι ικανές, μαζικές, πρόθυμες για δουλειά στο κίνημα, με δεσμούς και επιρροή στα χωριά τους, δεν οργανώνονται στους αγροτικούς συλλόγους (όπου υπάρχουν και δρουν). Η συμμετοχή γυναικών της υπαίθρου στο αγροτικό κίνημα είναι σχεδόν ανύπαρκτη, υπάρχουν φυσικά φωτεινές εξαιρέσεις που δημιουργούν ελπίδες για μεγαλύτερη συμμετοχή.

Το πρόβλημα είναι σύνθετο και έχει αρκετές πλευρές που πρέπει να φωτιστούν για να το ξεπεράσουμε.

Μπλέκονται λόγοι προκαταλήψεων σε άντρες και γυναίκες (ακόμα και κ.μ.), λειτουργίας των φορέων του αγροτικού κινήματος όπως ώρες συνεδριάσεων (συνήθως αργά το βράδυ, τόποι συνεδριάσεων (καφενεία) κ.λπ., με αποτέλεσμα να έχουν καταγραφεί στη συνείδηση των γυναικών και ευρύτερα σαν «ανδρικός» χώρος δράσης.

Σημαντικός λόγος είναι και η συμμετοχή των γυναικών στην αγροτική παραγωγή. Σήμερα είναι γνωστό ότι στην πλειοψηφία τους δεν συμμετέχουν οι γυναίκες στην παραγωγή όπως τα παλιά χρόνια. Είναι κύρια συμβοηθούντα μέλη. Απασχολούνται ευκαιριακά κάποιες εποχές του χρόνου (στη συγκομιδή, στο σκάλισμα κ.λπ.). Τα προβλήματα τα βιώνουν σαν αποτελέσματα στην οικογένεια. Αλλά την καθημερινότητα της παραγωγής και τις ανυπέρβλητες δυσκολίες τις βιώνει ο «άντρας». Το κύριο είναι ότι δεν αποκτούν τη συνείδηση της εργαζόμενης στην παραγωγή, αλλά της «νοικοκυράς» που έχει πολύ «βαριά» καθήκοντα (σπίτι, παιδιά, ηλικιωμένους, κήπους, ζώα κ.λπ., ότι έχει ένα αγροτικό νοικοκυριό). Φυσικά είναι πολλές αυτές που απασχολούνται στην παραγωγή, εφόσον το απαιτεί το είδος που καλλιεργείται, και εδώ το πρόβλημα γίνεται ακόμα πιο σύνθετο.

Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι δεν υπάρχει κατεύθυνση στο αγροτικό κίνημα για εγγραφή και συμμετοχή γυναικών, αλλά ούτε και στους συλλόγους - ομάδες της ΟΓΕ συγκεκριμένος σχεδιασμός σ' αυτή την κατεύθυνση.

Φυσικά, αν σταθούμε σε αυτά θα είναι ελλιπής η διερεύνηση των λόγων της μη συμμετοχής των γυναικών.

Υπάρχουν και οι γενικότεροι λόγοι που ωθούν και τις υπόλοιπες γυναίκες να μη συμμετέχουν στο κίνημα.

Το συμπέρασμα είναι ότι το ζήτημα αυτό θέλει μελέτη, συγκεκριμένο σχεδιασμό. Δεν λύνεται με «καθηκοντολογικούς» όρους και χρεώσεις.

Το δεύτερο θέμα που ήθελα να θίξω είναι σχετικά με τις θεωρίες που διακινούνται τόσο τις παλιότερες (πατριαρχικές κοινωνίες κ.λπ.) όσο και τις νεότερες (κοινωνικό φύλο κ.λπ.).

Οι θεωρίες αυτές στην ολότητά τους (παλιές και νέες), φυσικά όχι σε όλη τους την ανάπτυξη, επηρεάζουν και δυνάμεις που είναι στον κύκλο επιρροής μας και είναι κύρια νέες γυναίκες, πτυχιούχες, ανώτερης ή ανώτατης μόρφωσης, αλλά και σε πιο απλοϊκή μορφή («φταίνε οι άντρες για ό,τι τραβάμε, γιατί βολεύονται») γυναίκες λαϊκών στρωμάτων. Οι νέες θεωρίες δεν έχουν ακόμα εξαπλωθεί πλατιά. Ομως ανησυχητικό είναι ότι σχετικά με το ζήτημα του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια και τη θέση μας, δεν γινόταν κατανοητή, εξαιρουμένης της θέσης σχετικά με την υιοθεσία που ήταν απόλυτα αρνητικές όλες οι γυναίκες.

Η πραγματικότητα είναι ότι ούτε σαν Κόμμα έχουμε ανοίξει τέτοια ζητήματα επαρκώς. Μπροστά στα μεγάλα θέματα ανεργίας, εργασιακές σχέσεις, Ασφαλιστικό, μητρότητα κ.λπ. που παλεύουμε, γιατί είναι και αυτά που απασχολούν τα λαϊκά στρώματα που εμείς απευθυνόμαστε, δεν ανοίγουμε τέτοιου είδους ζητήματα. Και όταν τα συναντούμε ή μας τα θέτουν κάποιες γυναίκες, τα προσπερνάμε.

Νομίζω ότι θα πρέπει να τα εντάξουμε και αυτά στην καθημερινή μας δράση και μελετώντας τα, να τα συνδέσουμε με τα μεγάλα θέματα που μας απασχολούν.